Kvinner slit med å nå opp til menns nivå. Det har vore ein openberr konklusjon å dra fordi samla publiseringstal viser at mannlege forskarar i gjennomsnitt publiserer meir enn kvinnelege forskarar, både i Noreg og internasjonalt.

Men det blir stadig meir tydeleg at det ikkje er så enkelt. I eit prosjekt under Forskingsrådets Balanse-program har forskarar analysert vitskapleg publisering ved hjelp av data frå forskingsregistreringssystemet Cristin og frå Forskarpersonalregisteret.

Det viser seg at svært mykje av den gjennomsnittlege skilnaden kan forklarast ved at kvinner er i fleirtal i nokre typar fag og stillingskategoriar, og menn i andre. Slike kategoriar er kjenneteikna av ulike publiseringsmønster.

I tillegg blir ein stor del (over 40 prosent) av publiseringspoenga hanka inn av berre ti prosent av forskarane. Desse superproduktive forskarane er i stor grad menn.

Fagfelt og stilling, ikkje kjønn

– Det er så lett å skulde på forskjellar mellom kjønna, at kvinner av ymse årsaker prioriterer annleis enn menn. Men det vi har kunna vise på ein meir nyansert måte enn før, er at kontekst er mykje viktigare. Plasserer du ei kvinne i ein annan situasjon, skriv ho annleis, seier Lynn Nygaard frå Institutt for fredsforsking.

Mykje av kjønnsskilnaden i vitskapleg produksjon forsvann altså då dei korrigerte for fag og stillingstype. Men det er framleis fleire ting ein kan leite etter i materialet. No er forskarane i gang med å analysere permisjonar, som er noko av det dei ikkje hadde høve til å kontrollere for i første omgang.

– I våre register kan vi ikkje sjå kva som er årsaka til at ein forskar tek ut permisjon, men vi veit til dømes at kvinner framleis tek lengre foreldrepermisjon enn menn, sjølv om skilnaden er mindre enn før. Nå ein måler vitskapleg produksjon over lengre tidsrom, utan å kontrollere for om forskaren har hatt permisjon i løpet av perioden, då vil ein sjå forskjellar mellom kjønna. Det kan truleg ha noko å seie, meiner Nygaard.

Dei har heller ikkje studert effekten av å fjerne det ho kallar «statistisk støy» frå dei ti prosent superproduktive forskarane.

– Vi veit jo at ei lita gruppe produserer nesten unaturleg mykje forsking, og dei er som regel menn. Det løfter produktiviteten for alle mennene veldig. Så dersom vi fjernar dei, og berre ser på «normalforskarar» som har eit liv utanom jobben – då forsvinn også mykje av forskjellane.

Les heile saka hos Kifinfo